Ingilis yazıçısı Q.Uells 1920-ci ildə Sovet Rusiyasına səfər edir və Leninlə görüşür. O təəsüratları barəsində yazırdı:

“Məsələ burasındadır ki, həqiqi marksist kimi bütün “utopistləri” inkar edən Lenin sonda özü də utopiyaya, elektrifikasiya utopiyasına düçar oldu. O, üzərinə düşən hər şeyi edir ki, Rusiyada işıqlandırma, nəqliyyat və sənaye üçün bütün quberniyalara enerji verəcək nəhəng elektrostansiyalar yaratsın. O söylədi ki, sınaq kimi artıq iki rayon elektriklə təhciz edilib. Belə böyük düzənlikləri olan, meşələrlə əhatə olunan, savadsız kəndlilərin məskunlaşdığı, su enerjisi olmayan, texniki təhsilli insanlar olmayan, ticarət və sənayenin demək olar ki, məhv olduğu bir ölkədə bundan da cəsarətli bir layihə təsəvvür etmək mümkündürmü?

Belə elektrikləşdirmə layihələri indi Hollandiyada həyata keçirilir, İngiltərədə müzakirə olunur və təsəvvür etmək çətin deyil ki, əhalisi sıx olan bu  yüksək inkişaf etmiş sənayeli ölkələrdə elektrikləşdirmə uğurlu, rentabelli və ümumiyyətlə əlverişli olacaq. Amma belə layihələrin Rusiyada həyata keçirilməsini yalnız yüksən fantaziyanın köməyilə təsəvvür etmək olar. Hansı sehrli güzgüyə baxmağımdan asılı olmayaraq, Rusiyanın belə gələcəyini görə bilmirəm, amma Kremldəki alçaq boylu insan bu bacarığa malikdir. O, dağılmış dəmiryollarının yerində necə yeni, elektrikləşdirilmiş yolların yaranacağını, yeni şose yollarının bütün ölkədən necə keçməsini, yenilənmiş və xoşbəxt, sənayeləşmiş kommunizm derjavasının necə yüksəldiyini görür. Və onunla söhbət zamanı o az qala məni özünün qüdrətinin reallığına inandırmışdı.

-Və siz bütün bunları bərk-bərk yerdə əyləşmiş kişilərinizlə öhdənizə götürəcəksiz?

...Bolşeviklər təkcə cəmiyyətin maddi təşkilati formasını deyil, həm də bütöv bir xalqın düşüncə tərzini dəyişməli olacaqlarını sübut etməyə çalışaraq onunla mübahisə edirdim... Lenin məndən soruşdu ki, işıqlandırma sahəsində hansı görülən işləri gördüm. Bəzi şeyləri təriflədim. O razı şəkildə gülümsədi. O öz işinə hədsiz inanır.

-Amma bunlar sadəcə eksizlər, ilk addımlardır, - mən söylədim.”

Uells SSRİ-yə növbəti səfərini 14 il sonra etmişdi və ölkəni taniya bilməmişdi. Ölkə tamamilə işıqlandırılmışdı, demək olar ki, bütün əhali yazmağı və oxumağı bilirdi, dövlətin özü isə sənayecə inkişaf etmiş derjavaya çevrilmişdi. Uells 1934-cü il səfərindən sonra yazırdı: “İndi 14 il əvvəl yazdığım kitaba baxarkən, etiraf etməliyəm ki, Lenin ,ən azından, həqiqətən böyük insan idi”.

Tərcümə Azərbaycan Ekososialistləri